Volgens de overlevering gebruikten de Vikingen ioliet als navigatiemiddel om de positie van de zon te bepalen bij bewolkt weer. Ioliet is een pleochroïtische steen en werkt als een polariserende filter; de lichtbreking verandert afhankelijk van de hoek van waaruit hij wordt bekeken, zelfs bij wolken of mist. Dankzij die eigenschap was deze heldere steen een betrouwbaar 'leidend licht'. Ioliet zou de Scandinavische ontdekkingsreizigers veilig door donkere wateren en woeste zeestormen hebben geloodst, wat de steen de bijnaam 'Vikingkompas' heeft opgeleverd. 

De grootste huidige iolietafzettingen bevinden zich in Brazilië, Canada, India, Myanmar en Sri Lanka.